§ 1 In- en aanleiding
De Antroposofische Vereniging in Nederland*1 geeft een ledenblad uit welke de naam Motief draagt. Het verschijnt maandelijks. In het september 2020 nummer verscheen daarin een kort en prikkelend artikel van Auke van der Meij*2: In ieder mens ontwaakt de bewustzijnsziel*3. Het valt te lezen op het digitale platform van tijdschrift Motief*4. Een aantal lezers klom in de pen. In het oktober nummer verschenen twee en in het november nummer zes ingezonden brieven gerelateerd aan het thema dat Van der Meij met een stellingname – wetenschap is ook maar een mening – aan de orde had gesteld. Op dat alles ga ik de komende tijd met een serie blogartikelen nader in. Met een LinkedIn artikel kondigde ik dat onlangs aan: Pandemie: Reflectie en terreinverkenning van een antroposoof*5. In deel 2 haak ik in op het artikel van Van der Meij en het commentaar van de brievenschrijvers en preciseer ik de onderhavige problematiek. Deel 1 open ik hieronder, paragraaf twee en drie, inhoudelijk met twee kort geformuleerde elementaire vraagstellingen, omdat het goed is eerst daar bij stil te staan.
§ 2 Waarheid en werkelijkheid
Iets wat wordt gesteld is waar of onwaar of gedeeltelijk waar of gedeeltelijk onwaar. Daarmee is dat wat is gesteld deel van een werkelijkheid of onwerkelijkheid. Wat werkelijk of onwerkelijk wordt geacht hangt zo direct samen met wat als waar of onwaar wordt beschouwd. Daarmee treedt menselijk subjectivisme en objectivisme in beeld: wie stelt wat; wat is wat(?) en wie beoordeelt dat, gaat dat na? Met name voor filosofen en wetenschappers vormt dat in beginsel een kennistheoretisch vraagstuk: kan iets werkelijk worden gekend en zo ja: langs welke weg?
§ 3 Geschoolde en ongeschoolde filosofen en wetenschappers
Schuilt in ieder mens een filosoof en wetenschapper? Is ieder mens met rede begaafd? Kan iedereen bogen op gezond verstand? Bestaat daarnaast ook zoiets als ongezond verstand, wat bovendien weer kan worden onderscheiden van gebrek aan of (nog) ontbreken van verstand? En wat is de werking, het effect en de actieradius van gezond en ongezond verstand en ontbreken van verstand in samenlevingsverband?
Verwijzingen
- Antroposofische Vereniging in Nederland
Website
Afkorting: AViN - Auke van der Meij
AViN bestuurslid - In ieder mens ontwaakt de bewustzijnsziel
Artikel
Auteur: Auke van der Meij
Bron: Motief (september 2020 nummer) - Ledenblad Motief
Website - Pandemie: Reflectie en terreinverkenning van een antroposoof
LinkedIn artikel
Verschijningsdatum: 28 oktober 2020
Auteur: John Wervenbos
Pandemie: Reflectie en terreinverkenning van een antroposoof
Idem
Als pdf-document
Wanneer deel 2 van deze blogserie verschijnt kan ik nu nog niet zeggen. Leid een druk bezet leven en een overstelpende stroom aan (des)informatie trekt aan me voorbij, stort zich over me uit. Wat kan en wil je bijhouden en waarop zal je inhaken? (To catch up; niet ketchup.) Je moet wel bij je zelf blijven natuurlijk, je er niet in verliezen. Ondertussen zal ik deze reactieruimte gebruiken als een soort logboek. Lezersreacties op het bovenstaande blog blijven uiteraard van harte welkom.
❶ Logboekaantekening d.d. 9 november 2020
Had de controversiële column van Judith Herzberger gemist: Vaccin behoeft radicale breuk met de regels (NRC Handelsblad, 31 oktober 2020), waarnaar Joost Zaat in een bijtende column verwijst: Het was weer een week vol voor-je-beurtpraters (Volkskrant, 8 november 2020). Vind menig lezersreactie op het stuk van Herzberger (geplaatst onder haar column) leerzaam en informatief. Ben geen briefschrijver, maar lees ze wel.
❷ Logboekaantekening d.d. 11 november 2020; 15:30 uur
Een overpeinzing in dichtvorm gegoten na een nachtdienst (werk) en een dagslaap om weer te herstellen:
Kier
Ik:
Rust loopt met me op.
Luistert en biedt ruimte en gelegenheid.
Wil jij weer mijn zegen zijn, in geloof en tegenspoed(?),
mompel ‘k.
Rust:
Wat ik zal zeggen is niet genoeg, waarnaar ik luister:
wil gedwongen-zicht-vermijden;
wil eender zijn, eender aan de einder.
Getouwtrek is me vreemd, ‘t lispelen
van adders onder gras, van vrezen zonder vrees, zonder reden.
Ik:
…Wil gezag mijn zeggen wegen,
zal ik weten zonder doen…
Karkas(t).
❸ Logboekaantekening d.d. 11 november 2020; 16:30 uur
Muziek
Crack in the wall – Suzanne Vega
Zangtekst
A crack appeared inside a wall
A door sprang up around it
Each of these so finely drawn
I could not believe I found it
A wildish wind blew it open wide
My childish mind followed on outside
And so I found myself among
My heart’s delight surrounded
A world of wonder lay without
It was all of nature’s calling
With field and forest, clouds and sun
Cascades of salt water falling
With heights and valleys, dark ravines
Ivy thick and wild, deep and thorny scenes
And yet each thing did love its place
In the lap of all of nature’s sprawling
And so and so it goes
And so and so it goes
I asked the one whose land it was
If I could have a token
To take with me back to the other side
To have and to keep unspoken
❹ Logboekaantekening d.d. 12 november; 16:00 uur:
Uit het nieuwsartikel Geen regionale avondklok en schoolsluiting, horeca tot zeker half december dicht (NOS Nieuws, 10 november 2020):
” […] Bibliotheken, bioscopen en musea kunnen vanaf volgende week weer open, denkt minister De Jonge. Deze maatregelen waren voor twee weken getroffen. […] ”
Voor mij persoonlijk is dit heel belangrijk. Niet alleen voor mij natuurlijk. Werk graag bij het Japanmuseum in de weekenden. Een economisch belang is daarbij evengoed in het geding: wil die betaalde baan behouden, ook bij het hotel waar ik midweeks werk. Werk graag. Ben met mijn 61 jaar gelukkig nog krachtig. En moet mijn rekeningen betalen. Net als ieder ander.
❺ Logboekaantekening d.d. 14 november 2020; 11:15 uur
Ben aan de slag gegaan met het opzetten van een bbPress forum. Het is een ingebouwde optie bij dit WordPress weblog, dus waarom zou ik het niet aanbrengen en bezoekers alhier een extra communicatie mogelijkheid bieden? Wil het zo opzetten dat iedereen kan reageren op diverse topics en zoveel mogelijk gelegenheid bieden voor eigen inbreng, een publiek platform. ‘k Verwacht geen stormloop en dat hoeft wat mij betreft ook niet. Denk eerder dat er maar zeer spaarzaam gebruik van zal worden gemaakt. Prima zo. Voor mijn activiteiten en levensopgaven moet ik me goed kunnen concentreren.
Neem een platform als Facebook, het is buitengewoon gebruiksvriendelijk, heel (des)informatief, zeer geavanceerd en telt bijzonder veel actieve deelnemers. Het kan je in beslag nemen, snel of sluipenderwijs. Al met al leidt het mij te veel af. Daar pas ik voor, ga het met ingang van vandaag zeer miniseren. Heb er onlangs een account aangemaakt en ben gaan deelnemen aan gesprekken aldaar, trek echter na twee weken krachtig grenzen. Een zekere vorm en mate van rust is en blijft voor mij heel belangrijk, zie bijvoorbeeld hierboven bij logboekaantekening 2. Het Facebook account zal ik niet opheffen, zoals ik dat pakweg 5 jaar of langer geleden deed. Er blijft een lijn open. Heel af en toe en zeer gericht zal ik er wat lezen en wat laten weten en dat is dat. Niet meer dan dat. Met dezelfde kracht waarmee ik me met iets verbind kan ik het loslaten. Dat is geen zwakte maar kracht. Mijn kracht, die voor mij geldigheid heeft.