Respect

§1 Basisgegeven

Laat ik de fenomenen respect, eerbied en ontzag eens nader onder de loep nemen. Je kunt zeggen dat het als kwalificatie wel of niet op zijn plaats is voor zekere mensen en bepaalde verschijnselen. Neem een natuurfenomeen als onweer. Die kan ontzag inboezemen. Of neem een welgezind mens met bepaalde verdiensten en capaciteiten die voor een ander wat kan betekenen. Die kan ervaren dat een aantal mensen eventueel op hem zijn aangewezen en waarderen.

§2 Probleemstelling

Gebrek aan respect of zelfs volstrekte respectloosheid laat zich evenzeer gevoelen. Zelfs in die mate dat het is uitgegroeid tot een ernstig maatschappelijk probleem. Dat hangt onder andere samen met aanhoudende en toenemende onverschilligheid, desinteresse, agressie en zelfingenomenheid. In 2024 spreekt dat alleen al uit een vloed aan nieuwsberichten. In zekere mate en zekere zin krijgen veel mensen daar vroeg of laat in hun eigen leven evengoed mee te stellen.

§3 Extremen en zorgpunten

Neem bijvoorbeeld het onderwijs. In de oudheid bestonden er al recalcitrante jongeren. Dat is niet echt iets nieuws. Maar de ontsporing en ontaarding die tegenwoordig om zich heen grijpt, mag en moet zeker zorgbarend worden genoemd.
Aan andere kant van het spectrum is er de ouderdom. Zekere vermogens nemen bij het klimmen der jaren af, terwijl andere vermogens dan juist toch verder toenemen en pas op latere leeftijd goed tot bloei komen; er zijn er ook die pas in een latere levensfase ontkiemen of loskomen. Wordt dat terdege onderkend? Lang niet altijd.

§4 Actualiteit

Hier een voorbeeld van een alarmerende sociale toestand in delen van het hedendaagse onderwijs:
‘Houd je bek of ik vermoord je’: docenten denken aan stoppen door toenemende agressie leerlingen
RTL Nieuws, donderdag 7 maart 2024

Muziek